Twoja praca jako PM polega nie tylko na tworzeniu nowoczesnych, estetycznych produktów, ale także na upewnieniu się, że realnie służą klientom i przyczyniają się do realizacji celów biznesowych firmy, w której pracujesz.
I tu pojawiają się dwa, istotne pytania. Po pierwsze, dlaczego Twoi klienci korzystają akurat z tego produktu? A po drugie – jak możesz im to ułatwić?
✊ Czym są Jobs to be Done (JTBD)?
Jobs to be Done (JTBD) to framework projektowania produktów, który skupia się na potrzebach użytkowników. Zakłada, że ludzie "zatrudniają" produkty do wykonania określonej pracy.
Zamiast skupiać się na funkcjach i rozwiązaniach, JTBD pomaga zrozumieć, dlaczego ludzie decydują się na zakup produktu i jaki rezultat chcą osiągnąć po jego użyciu.
JTBD można interpretować dwojako:
👆 Jobs-As-Activities – czyli focus na tym, jak klienci używają produktu do realizacji zadań,
✌️ Jobs-As-Progress – czyli focus na zmianach (ofc na lepsze), jakie klienci chcą wprowadzić w swoim życiu, i na tym, jak dany produkt może im pomóc je osiągnąć.
💡 TL;DR:
→ JAA (Jobs-As-Activities): użytkownik "zatrudnia" produkt do wykonania określonej czynności.
→ JAP (Jobs-As-Progress): użytkownik "zatrudnia" produkt, aby osiągnąć pożądany stan lub poprawić jakąś część swojego życia.
🤸♂️ Jobs-As-Activities
Jobs-As-Activities zakłada, że klienci widzą Twój produkt jako środek do celu i narzędzie do wykonania konkretnej czynności.
To na przykład:
🎧 Słuchanie muzyki przez Spotify,
📺 Oglądanie serialu na Netflixie,
📕 Czytanie książki na tablecie.
📈 Jobs-As-Progress
Jobs-As-Progress skupia się na postępie i zmianie, którą użytkownicy chcą osiągnąć w swoim życiu, a Twój produkt jest traktowany jako środek do osiągnięcia pożądanego stanu.
To na przykład:
🦉 Korzystanie z Duolingo, aby nauczyć się języka obcego,
🍊 Monitorowanie kaloryczności spożywanych posiłków, aby schudnąć/przytyć/utrzymać bieżącą wagę,
💪 Korzystanie z aplikacji do ćwiczeń (jak np. Strava, Nike czy Adidas), aby monitorować postępy i ciągłość podejmowanych treningów, a w rezultacie – poprawić swoją sylwetkę.
🤔 Dlaczego warto?
1️⃣ Lepsze zrozumienie użytkowników.JTBD pomaga PM-om i PM-kom zrozumieć potrzeby, motywacje i cele użytkowników, co z kolei prowadzi do tworzenia produktów, które spełniają rzeczywiste oczekiwania.
2️⃣ Skuteczność tworzonych produktów. Zamiast koncentrować na funkcjach, JTBD pomaga projektować produkty, które rzeczywiście pozwalają realizować cele użytkowników, dzięki czemu lepiej konwertują.
3️⃣ Poprawa komunikacji marketingowej – bo wiesz, co właściwie komunikować, aby działać skutecznie.
JTBD ułatwia mówienie językiem korzyści z perspektywy użytkowników, a nie suche opowiadanie o funkcjach.
3️⃣ Skuteczniejsze pomiary.JTBD pozwala zidentyfikować parametry, które należy mierzyć, aby precyzyjnie określić, jak produkt wpływa na życie użytkowników.
💼 Jak wykorzystywać Jobs To Be Done jako PM?
JTBD to ciągły proces odkrywania, rozumienia i spełniania potrzeb użytkowników. Stosując je w praktyce, PM może tworzyć produkty, które są bardziej wartościowe, użyteczne i satysfakcjonujące.
A zatem, przyjrzyjmy się ✨ the Milkshake theory! ✨
👉 JTBD został spopularyzowany przez Anthony'ego Ulwicka w 2005 roku w jego artykule „What Customers Want”. I ten framework wykorzystał wlaśnie Clayton Christensen w ramach teorii Milkshake’a. 🥛
Sieć restauracji typu fastfood chciała zwiększyć sprzedaż oferowanych milkshake'ów. I aby to osiągnąć, próbowali mnóstwa rzeczy:
🍫 Dodawali więcej czekolady,
🧪 Pracowali nad doskonaleniem konsyntencji,
💰 Obniżali ceny,
a nawet… oferowali darmowe próbki, coby zachęcić bardziej sceptyczne jednostki. 🎁
No i co zadziałało? 🫢
Prosta sprawa. Sprzedaż wzrosła, gdy pyszne, mlecze napoje stały się wygodną i sycącą alternatywą dla śniadań. Takiego, które możesz złapać w biegu do pracy.
Tak dużo, a tak mało!
Co zatem musisz zrobić? 👇
1️⃣ Zidentyfikuj czynności, które Twoi klienci chcą wykonać
Dowiedz się, co chcą osiągnąć, jakie problemy próbują rozwiązać lub jakich pain points starają się uniknąć.
👉 Przeprowadzaj wywiady z klientami (np. w formie ankiet), aby dowiedzieć się, jak użytkownicy „zatrudniliby” Twój produkt.
👉 Twórz mapy zadań i wizualizuj ścieżkę, którą użytkownik musi przejść, aby wykonać konkretny cel. Zdefiniuj luki i obszar do doskonalenia w produkcie.
👉 Określ priorytety funkcji produktu na podstawie ich wpływu na potrzeby użytkowników.
👉 Upewnij się, że produkt jest łatwy w użyciu i intuicyjny dla użytkowników.
👉 Zbieraj na bieżąco opinie od użytkowników, aby ciągłe udoskonalać produkt.
2️⃣ Kategoryzacja zadań
Po zidentyfikowaniu celów klientów za pomocą badań, je według podobieństw. Na przykład, jeśli przeprowadzisz wywiad JTBD dla laptopa, znajdziesz w nim elementy, które dotyczą pracy, zdobywania wiedzy, czytania branżowych wpisów w Internecie, grania w gry, przeglądania mediów społecznościowych w dowolnym miejscu.
Możesz pogrupować te elementy w konkretne kategorie:
- Poszerzanie wiedzy,
- Rozrywka,
- Praca (w tym praca poza domem).
Łączenie zadań w podobne grupy pozwala uniknąć powielających się wniosków i ułatwia ustalenie priorytetów.
3️⃣ Priorytety
Gdy już określisz czynności, a potem połączysz je w kategorie, możesz zacząć je priorytetyzować.
Zacznij od tego, która z tych czynności jest najważniejsza dla klientów, a potem – która jest najbardziej wartościowa dla Twojej firmy.
📝 O priorytetyzacji metodą RICE dowiesz się więcej z tego wpisu na naszym blogu.
4️⃣ Konkretne działanie
Gdy już zgromadzisz informacje o potrzebach Twoich klientów (i ich oczekiwaniach) czas na stworzenie produktu, który rzeczywiście je spełni.
I voila! Jeśli ciekawi Cię więcej, to zerknij też do artykułu Agi na stronie the:protocol właśnie o JTBD.
🎤 A o podejściu produktowym w projektowaniu dowiesz się z 42. odcinka podcastu Design Practice z Mateuszem Martynem, który pracuje jako product designer i team lider w grupie Pracuj. 🤓 Wskakuj posłuchać!
